The book draws on the performance project. The Practice of Democracy/An Analogue Campaign, which ran from 2019-2021 in different European cities. It is written in two parts, interspersed with fragments from the project’s performance score. The introduction sets the theoretical and critical ground for the book, discussing the current crises of politics, democracy, and social imagination across Europe and the Western world, and the way performance relates to these cities. Part I introduces the newly proposed neologism publicing as a term and practice inflecting a new understanding of the relation of art to politics, marking a shift from “relational aesthetics” and “participatory art” to speculative artistic processes that construct public space in ways distinct from the dominant neoliberal ones. Part I further proposes some working principles through which performance might construct more affective experiences of publicness. Part II hosts the voices of people who took part in The Practice of Democracy/An Analogue Campaign, and of other art workers exploring the relation between arts, politics, and democracy. Every contribution makes a concrete suggestion about the way artistic processes might assist the reactivation of democratic practices and the emergence of different social imaginaries.

Πήρε το μονοπάτι για τον δρόμο και το αμάξι της. Ανεβαίνοντας το μονοπάτι γύρισε πίσω να κοιτάξει και συνειδητοποίησε πως το ύψωμα έβλεπε καλύτερα προς τον κάβο. Κοντοστάθηκε. Άφησε κάτω την τσάντα της κι ανέβηκε σ' ένα δύσμορφο βράχο. Μισόκλεισε τα μάτια της και προσπάθησε να διακρίνει στις ρυτίδες της θάλασσας κάποια αλλαγή, κάτι να επιπλέει, τίποτε. Ο αέρας σφύριζε μονότινα στ΄ αυτιά της.Στα βράχια θα είναι. Εκεί θα τον βρούμε. Στα βράχια να ξεκουράζεται ή να γυρνάει τώρα που έφεξε κόντρα στο ρέμα προς τη παραλία. Θα κοιτάω περισσότερο τα βράχια. Άσε τ΄ανοιχτά. Παράτα τα. Τυφλώνεσαι, δεν έχει νόημα. Αν είναι στ΄ανοιχτά, δεν θα είναι ζωντανός. Δεν έχει δουλειά στ΄ανοιχτά. Δίπλα στα βράχια πάντα ψαρεύει. Θα τον βρούμε. Μέχρι να φτάσουμε στην παραλία, θα τον βρούμε. 

«Η πρωτοτυπία της μελέτης έγκειται στο ότι θέτει στο επίκεντρο της τη σκέψη του Λεφέβρ για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα ως συνδετικό στοιχείο όλου του έργου του συμπλέκοντάς το με τη σύγχρονη, κριτική, κοινωνική θεωρία. Σκοπός της είναι να αναδείξει το πώς η σκέψη του μπορεί να συμβάλλει γενικότερα στη δημοκρατική θεωρία και ειδικότερα στη σημερινή συζήτηση για την υπέρβαση των προβλημάτων της δημοκρατίας και της εξασθένησης των δικαιωμάτων. Η μελέτη προσφέρει πρώτον, μία νέα ανάγνωση, μια ολιστική ματιά στο έργο του Λεφέβρ που αναδεικνύει τη συμβολή του στην κοινωνική φιλοσοφία του πολιτικού, πέρα από την αναγνωρισμένη σημασία του έργου του για τον αστικό χώρο και την καθημερινή ζωή. Γι’ αυτό το σκοπό διατρέχει σχεδόν το σύνολο του corpus του, συμπεριλαμβάνοντας και έργα του στα οποία δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Τέτοια είναι τα έργα που έγραψε ο Λεφέβρ τη δεκαετία του ’30 για τη μυστικοποίηση της συνείδησης και την αλλοτρίωση ή οι ανθολογίες του για τον Καρλ Μαρξ και τον Φρίντριχ Χέγκελ, καθώς επίσης εκείνα για τη σωματικότητα και τη διαφορά που δημοσιεύτηκαν μετά τη δεκαετία του ’70.Δεύτερον, συγκροτεί την εκδοχή της κριτικής κοινωνικής θεωρίας του Λεφέβρ για τη δημοκρατία. Ξεκινά με το να εκθέσει και να εμβαθύνει στις θεωρητικές προκείμενές του, στο πώς δηλαδή συνθέτει τον εγελιανό μαρξισμό με τον ανθρωπισμό και τον ουτοπικό ρομαντισμό. Συνεχίζει σχεδιάζοντας τον εννοιολογικό χάρτη της δημοκρατίας που αποτυπώνει τη διαλεκτική δυναμική της. Αναλύει αφενός την πολιτική αλλοτρίωση και τη μυστικοποίηση του κράτους, και αφετέρου τη συγκρότηση της κοινωνίας των πολιτών στη νεωτερικότητα, αποτιμώντας τις ιστορικές εκφάνσεις της και το αποτύπωμά τους στη χρονικότητα και τη σωματικότητα.»

Στο επίσημο βιογραφικό του ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρεται στα βάσανα που τράβηξε από μωρό την περίοδο της δικτατορίας, στη βράβευση του από το Αμερικανικό Κολλέγιο και το Χάρβαρντ, στην επιστημονική ειδίκευσή του σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων, στη δεκαετή επιτυχημένη σταδιοδρομία στον ιδιωτικό τομέα, και τελικά στην πολιτική του σταδιοδρομία με εφόδιο τις σπουδές του και τις αξίες του φιλελευθερισμού, του πατριωτισμού και του ευρωπαϊκού ιδεώδους.Η μελέτη του πλήθους των στοιχείων που προκύπτουν από την έρευνα των δικών του ντοκουμέντων δίνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα , τόσο για την προσωπική του επιστημονική και πολιτική διαδρομή, όσο και για τις πραγματικές πολιτικές θέσεις που ανέπτυξε όλα αυτά τα χρόνια, με στόχο πάντα την ανάδειξή του στην πολιτική κορυφή.Αυτή τη διαδρομή εξιστορεί τούτο το βιβλίο. Κι αυτή την εικόνα επιχειρεί να ελέγξει, στηριγμένο σε ντοκουμέντα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.

Η δυσπιστία δεν έχει καλή φήμη. Συντελεί, δήθεν, στον λαϊκισμό και στη διάβρωση της αλήθειας: γι’ αυτό σε κάθε κρίση προκύπτει πολύ γρήγορα η απαίτηση να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη μας. Ωστόσο, στη δυσπιστία υπάρχει και ένα εποικοδομητικό και ρυθμιστικό δυναμικό. Όταν το δυναμικό αυτό δεν μπορεί να εκφραστεί, η δυσπιστία οξύνεται και μετατρέπεται σε απειλή για την κοινωνία και το κράτος. Αντί λοιπόν στις σύγχρονες κρίσεις να απαιτούμε πάντοτε αντανακλαστικά την ανάκτηση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, ας πάρουμε επιτέλους στα σοβαρά τη δυσπιστία, που όλο και μεγαλώνει παγκοσμίως.

Η Θεωρία του μυθιστορήματος πρωτοδημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στο Περιοδικό για αισθητική και γενική επιστήμη της τέχνης, στα 1916, και αναδημοσιεύτηκε ως αυτοτελής μονογραφία στα 1920. Ο Λούκατς έγραψε αυτό το εκτεταμένο δοκίμιο στα 1915, στη διάρκεια ενός διαλείμματος από την εργασία του πάνω στη νεοκαντιανή του Αισθητική, το οποίο προκλήθηκε από το ξέσπασμα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και τη στράτευσή του για μερικούς μήνες ως βοηθητικού στα μετόπισθεν. Το κείμενο θα αποτελούσε το πρώτο μέρος ενός μεγάλου έργου για τον Ντοστογιέφσκι – ένα σχέδιο το οποίο δεν πραγματοποιήθηκε τελικά. Η Θεωρία του μυθιστορήματος είναι το τελευταίο μεγάλο έργο το οποίο δημοσίευσε ο Λούκατς πριν από την αιφνίδια στροφή του στον μαρξισμό και στην κομμουνιστική πολιτική στα τέλη του 1918. Σηματοδοτεί μια στροφή στη διανοητική πορεία του, την οποία ο ίδιος ο Λούκατς συνέδεσε αναδρομικά με τη μετάβασή του «από τον Καντ στον Χέγκελ». Πρόκειται για ένα συναρπαστικό έργο, τη σημασία του οποίου αναγνώρισαν σημαντικοί διανοούμενοι του 20ού αιώνα, όπως ο Μαξ Βέμπερ, ο Τόμας Μαν, ο Ρόμπερτ Μούζιλ, ο Ερνστ Μπλοχ, ο Ζίγκφριντ Κρακάουερ, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, ο Τέοντορ Αντόρνο, o Χέρμπερτ Μαρκούζε, ο Λυσιέν Γκολντμάν, ο Πέτερ Μπύργκερ κ.ά., ενώ σήμερα παρατηρείται μια ανανέωση του ενδιαφέροντος γι’ αυτό και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

«O κήπος είναι μια προσπάθεια οικείωσης της φύσης από τον άνθρωπο. […] Σε αντίθεση αφενός με την αδιαμεσολάβητη ή “άγρια” φύση, αφετέρου με άλλου τύπου καλλιέργειες όπως το χωράφι, το δάσος κ.λπ., ο κήπος συνιστά ένα προστατευμένο φυσικό περιβάλλον, με κύριο χαρακτηριστικό τον τοίχο (έστω και νοερό) που τον ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον μπορούν να εφαρμοστούν και να διερευνηθούν διαφορετικές απόψεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και το σύμπαν, καθώς και για τη ζωή και τον θάνατο, εφόσον το περιεχόμενό του είναι ως επί το πλείστον ζωντανό και φθαρτό. Μπορούμε επομένως να δούμε τον κήπο και σαν ένα εργαστήρι όπου διερευνώνται και ελέγχονται –θεωρητικά και πρακτικά– απόψεις για τη σχέση ανθρώπου/φύσης. Ο όρος αυτός συνδυάζει επιστήμη και τέχνη: εργαστήρι του επιστήμονα και του φιλoσόφου, αλλά και του καλλιτέχνη και του κηπουρού». (Απόσπασμα από το κεφάλαιο «Ο κήπος ως ετεροτοπία και διεπαφή μεταξύ ανθρώπου και φύσης» της Φαίης Ζήκα) Τα κείμενα του τόμου αντλούν από διαφορετικές –επιστημονικές, καλλιτεχνικές και φιλοσοφικές– σκοπιές, αναδεικνύοντας οικείες αλλά και αναπάντεχες εκδοχές του κήπου.

Η έννοια του μυστικισμού στην εποχή μας ταυτίστηκε με την επιδίωξη των μυστικών να φτάσουν στην ένωση με το θείο και με αυτόν τον τρόπο περιορίστηκε, καθώς η μυστική γνώση αφορά πολύ περισσότερα ζητήματα. Ένα από αυτά, είναι η σημασία της μουσικής και του ήχου μέσα σε ένα πυκνό πλέγμα αποκάλυψης του θείου και των ενεργημάτων του. Κάθε μυστική διδασκαλία είναι στενά συνδεδεμένη με το επίσημο θρησκευτικό δόγμα εντός του οποίου αναπτύσσει μια νέα ανάγνωση. Η παρούσα μελέτη αφορά τις διδασκαλίες των μυστικών που έζησαν, έδρασαν και ταξίδεψαν στην περιοχή της Μεσογείου εντός των τριών μονοθεϊστικών παραδόσεων, του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ. Η μουσική και ο ήχος εξετάζονται στα κείμενα της εβραϊκής Kabbalah και ειδικότερα στο έργο του Abraham Abulafia, στο Ζohar της μεσαιωνικής Ισπανίας και στο Sepher Y??irah. Στον πρώιμο Χριστιανισμό, η μουσική και ήχος διερευνώνται μέσα από κείμενα της Καινής Διαθήκης και από τα κείμενα του Ωριγένη και του Γρηγορίου Νύσσης. Η σημασία του ήχου και η θέση της ψαλμωδίας μελετώνται μέσα από τα κείμενα των ησυχαστών. Ιδιαίτερα πλούσια είναι η νοηματοδότηση της μουσικής και του ήχου στα κείμενα των σούφι από τον χώρο του ισλαμικού μυστικισμού. Εξετάζονται, ανάμεσα σε άλλα, η έννοια της sama‘ (ακρόαση) στο έργο του al-Ghazali, οι μεταφυσικές διαστάσεις του ήχου στον Ibn al-?Arabi και η σχέση μουσικής και ήχου στον σούφι ποιητή Jalal ad-Din Muhammad Rumi. Το καταληκτικό κεφάλαιο αυτής της μελέτης, συνοψίζει μέσω μιας «κάθετης» ανάγνωσης, το χαρακτήρα της μουσικής και του ήχου σε κάθε μυστικιστικό ρεύμα ξεχωριστά και επιχειρεί μέσω μιας «οριζόντιας» ανάγνωσης το σχεδίασμα μιας ερμηνείας του μυστικισμού της μουσικής και του ήχου.

Η επιτέλεση (performance) παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τελετουργίες, που απαντώνται με τρόπο πιο συστηματικό και έντονο στις προβιομηχανικές κοινωνίες, και διεκδικεί τα γνωρίσματα συμβολικής και συλλογικής διαδικασίας, εγγεγραμμένης στις διαφορετικές πολιτιστικές παραδόσεις, η οποία ταυτόχρονα λειτουργεί ως τεκμήριο της εκάστοτε πολιτιστικής ιδιοτυπίας. Η επιτέλεση έχει τέλος (απώτερο σκοπό) και στόχους τόσο ατομικούς όσο και συλλογικούς (π.χ. διερεύνηση των ατομικών ποιοτήτων, σπουδή στους κώδικες έκφρασης, κριτική του κοινωνικού γίγνεσθαι κ.ά). Η επιτέλεση ως διαδικασία, εξελίσσεται, αναπτύσσεται και δομείται στη βάση των πρακτικών και καλλιτεχνών (επιτελεστών), για να φτάσει να μεταμορφώσει τα υλικά και άυλα στοιχεία, ώστε να μπορέσει να επικαλεσθεί όρους ποιότητας, να κατορθώσει κάποιο βαθμό τελειότητας και να καθορίσει τους κανόνες που σχετίζονται με τις πρακτικές της. Η επιτέλεση πραγματώνεται στο μέτρο που περιλαμβάνει υλικά (κοινής χρήσης ή πολύτιμα), ενεργήματα, κανόνες, κώδικες - όχι βέβαια αιώνια αλλά σε αδιάκοπη αναθεώρηση και τροποποίηση.

This manual is meant for the ‘foreigner,’ the person who comes to Volos to not only drink tsipouro, but to reach―through drinking, eating and talking―a state of collectiveness, of attunement, of harmony, a sweet sensation like floating and the illusion that life is exquisitely simple. There are a number of important factors that will affect the experience, including picking the right place that offers quality draft tsipouro, the seating arrangements, the number of participants, the toasts, the menu, the waitstaff, the topics of discussion, the surroundings, the time of day and mainly, the pace at which the guests drink. Small details can dramatically change the dynamics of a tsipouro-gathering; if something is off, the experience will merely be mediocre instead of the much-desired transcendent experience. What follows is an attempt to describe a traditional gathering—the kind that has been taking place for hundreds of years in the cities of Volos and Nea Ionia. Unlike a photo that freezes a moment in time, the observations that follow take into account that the experience is fluid and always evolving. Accepting what follows as set in stone, or as an unquestionable “truth,” would constitute a misreading.

Παντογράμματα (ή ολοαλφαβητικές προτάσεις): αντιδάνειο που προέρχεται από την αγγλική λέξη pangrams, η οποία δηλώνει προτάσεις που περιέχουν το σύνολο των γραμμάτων ενός αλφαβήτου, τουλάχιστον μια φορά. Αποτελούν έναν εξαιρετικό τρόπο ορθογραφικής παίδευσης και ανάπτυξης λεξιλογίου, και, συνάμα, ένα χρήσιμο εργαλείο ελέγχου και δειγματισμού γραμματοσειρών, ελέγχου εξοπλισμών απεικόνισεις και ανάπτυξης δεξιοτήτων στη γραφή, την καλλιγραφία και την πληκτρολόγηση. Τα παντογράμματα που παρουσιάζονται σε αυτή την έκδοση -κάποια κωμικά, κάποια εικονοπλαστικά, κάποια βαθιά συναισθηματικά και κάποια, άθελά τους, πομπώδη- δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια ενός πρωτοτύπου διαδικτυακού εργαλείου, που αναπτύχθηκε ακριβώς για να διευκολύνει τη συγγραφή τους. Το εργαλείο είναι ελεύθερα διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: backpacker.gr/pangrams

Αρχές της δεκαετίας του 1950, σ' ένα χωριό της κρητικής ενδοχώρας, ένα νεαρό αγόρι ανακαλύπτει, στην κηδεία κάποιου συγγενή του, πως έχει την ικανότητα να ακούει τις σκέψεις των νεκρών. Κανείς δεν τον πιστεύει αρχικά, όταν όμως αποδεικνύει δημόσια το αληθές των ισχυρισμών του, ένας θείος του, συνειδητοποιώντας τις δυνατότητες οικονομικής εκμετάλλευσης που ανοίγονται μπροστά τους, τον πείθει να φύγουν απ' το χωριό και ν' αρχίσουν να περιοδεύουν στα χωριά του κάμπου προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σαν «διερμηνείς των πεθαμένων». Απο χωριό σε χωριό κι από κηδεία σε κηδεία, κάθε νεκρός διηγείται την δική του ιστορία, φανερώνει τα δικά του μυστικά και δίνει τις δικές του απαντήσεις στον γρίφο της ύπαρξης? μόνο που οι νεκροί λένε πάντα την αλήθεια, και οι ζωντανοί δεν θέλουνε αλήθειες να ακούσουν.. «Η επόμενη ήταν Κυριακή και, όπως έκαναν πάντα, είχαν κινήσει πρωί πρωί με τη μητέρα του και την αδερφή του για την εκκλησία. Φυσικά, τα χθεσινά γεγονότα στην κηδεία της γρια-Ξώφαινας είχαν διαδοθεί απο στόμα σε στόμα και αποτελούσαν το κύριο θέμα συζήτησης σ' ολόκληρο το χωριό. Στον δρόμο για τον Αϊ-Γιώργη, αλλά και μέσα στην εκκλησία, όταν άναψε το κερί κι έπειτα που στάθηκε μπροστά απ' το ιερό μαζί με τους άλλους άντρες, τα βλέμματα όλων στρέφονταν επάνω του δίχως ίχνος κορoϊδίας πια, αλλά φορτισμένα με ανησυχία, δέος ή φόβο, ενώ τα χείλη τους ψιθύριζαν την ώρα που απο μπροστά τους περνούσε: "Μιλάει με τους νεκρούς!", "Ακούει τους πεθαμένους!"».