Αυτό το βιβλίο έχει να κάνει με την ελπίδα·  την ελπίδα που μπορεί να διοχετεύσει τον πόνο του κόσμου προς μια δημιουργική ροή. Η ελπίδα βρίσκεται στον πλούτο μας, στη χαρά της συλλογικής δημιουργικότητας. Ο πλούτος αυτός όμως υπάρχει στη μορφή του χρήματος. Συσχετιζόμαστε με τον άλλο μέσω των χρημάτων και αυτό προκαλεί τεράστιο κοινωνικό πόνο και καταστροφή και μας παρασύρει σε πανδημίες, πολέμους και εξαφάνιση. Αυτό το βιβλίο διακατέχεται από μια αγωνία [...]. Κοιτάμε την καταστροφή στα μάτια, πιθανώς περισσότερο από ποτέ· το να μιλάμε για ελπίδα χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη αυτό το πλαίσιο θα ήταν άνευ νοήματος. Αποτελεί αναπόφευκτα κομμάτι της εποχής κατά την οποία γράφτηκε: ένα βιβλίο γεμάτο αγωνία για μια εποχή γεμάτη αγωνία. Ο Τζον Χόλογουεη, ένας από τους κορυφαίους μαρξιστές φιλοσόφους του κόσμου, φέρνει την ελπίδα στην κριτική της πολιτικής οικονομίας και της επαναστατικής θεωρίας, προκαλώντας μας να βρούμε την ελπίδα μέσα μας και να τη διοχετεύσουμε σε μια αξιοπρεπή επαναστατική οργή. 

Στην παρούσα κρίσιμη οικονομική και πολιτική συγκυρία, το διανοητικό μονοπάτι του Ανοιχτού Μαρξισμού συνεχίζει να επικαιροποιεί το αίτημα για έναν ριζοσπαστικό κοινωνικό μετασχηματισμό, όχι πλέον με όρους κατάληψης της εξουσίας, αλλά με όρους αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας, με όρους δημιουργίας ενός νέου, διαφορετικού τρόπου οργάνωσης του πολιτισμού ως καθημερινού βίου. Σε αυτήν την προσπάθεια, η ιστορία δεν είναι με το μέρος μας, ούτε πρόκειται να μας δικαιώσει, εφόσον απουσιάζει μια διαχρονικά έγκυρη ανθρώπινη φύση που θα μπορούσε να εγγυηθεί την έξοδο από την οδυνηρή κατάσταση εντός της οποίας τώρα διάγουμε. Η πραγματικότητα είναι αρνητική, εφόσον δεν υπάρχει τίποτα που να συνδέει τα γεγονότα με κάποιο εξωτερικό αυτών νόημα ή σκοπό. Στην πάλη ενάντια στη δυστυχία τίποτα δεν είναι βέβαιο εκτός από την ίδια τη δυστυχία. Το κάλεσμα του Ανοιχτού Μαρξισμού για τη δημιουργία ενός κόσμου της χειραφέτησης και της αυτονομίας ισορροπεί επικίνδυνα μεταξύ αβεβαιότητας και μελαγχολίας. Ο ανά χείρας τόμος, εν τέλει, καταφάσκει στις αντιφάσεις που τον διαπερνούν, γιατί γνωρίζει πως η κριτική σκέψη εκκινεί και καλλιεργείται όχι από κάποιον αποστασιοποιημένο και οσιοποιημένο έναντι της αλλοτρίωσης που παντού γύρω μας επισημαίνεται επαγγελματία στοχαστή, αλλά από ένα ευαίσθητο, κριτικά σκεπτόμενο ον που κατανοεί πλήρως την εύθραυστη, αυτο-ανταγωνιστικά συγκροτημένη ύπαρξή του? από ένα ον που αναγνωρίζει ότι οι λύσεις στα προβλήματα που το χειμάζουν μπορούν να αναζητηθούν έγκαιρα μόνο στο πώς το ίδιο ταυτοποιείται ως ο απόλυτος δημιουργός τους.

Θεσμοθετώντας ένα παραδειγματικό ολιστικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της βίας κατά γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, αναγνωρίζεται πλέον στο επίπεδο του Διεθνούς Δικαίου ως «χρυσός κανόνας» αναφορικά με την κατοχύρωση του ανθρώπινου δικαιώματος των γυναικών σε μια ζωή χωρίς βία. Η ανά χείρας μελέτη επιχειρεί να εισφέρει μια εννοιολογική προσέγγιση της Σύμβασης, αναδεικνύοντας παράλληλα τις συνάφειες που παρουσιάζει με θεμελιώδεις αναλύσεις και επιχειρήματα της φεμινιστικής θεωρίας του δικαίου. Η μελέτη επισκέπτεται τους μείζονες σταθμούς της γενεαλογίας της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, ανασκάπτει τη θεωρητική κανονιστική της θεμελίωση και αναπτύσσει τις νομικές παραμέτρους των τεσσάρων Πυλώνων που εισάγονται (Πρόληψη, Προστασία των θυμάτων, Δίωξη των δραστών, Χάραξη Πολιτικών για την αντιμετώπιση της βίας κατά γυναικών). Προτάσσοντας την υψηλή κοινωνική και δικαιική αξία του κορυφαίου αυτού διεθνούς κανονιστικού κειμένου στον αγώνα για την εξάλειψη της βίας κατά γυναικών και την προώθηση της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας, η παρούσα μελέτη αποσκοπεί να απευθυνθεί σε ένα ευρύ κοινό επιστημόνων και αναγνωστών/στριών,ευαισθητοποιημένων στα έμφυλα ζητήματα, καθώς και να συμβάλει στην τρέχουσα δημόσια συζήτηση γύρω από τη βία κατά γυναικών, τις διαφορετικές μορφές της και τις προοπτικές καταπολέμησής της.

Το βιβλίο αυτό έχει να φέρει κοντά περισσότερα απο δέκα χρόνια έρευνας που εστιάζουν σε διαφορετικές κοινωνικές συγκρούσεις και αγώνες για την πρόσβαση στο χώρο, τη φύση και τα κοινά σε διαφορετικές χώρες. Όλες οι περιπτώσεις που επιλέχθηκαν να συζητηθούν εδώ αναφέρονται σε αγώνες στενά συνδεδεμένους με συγκεκριμένους τόπους των οποίων τα ιδιαίτερα χαρακτηρηστικά δεν μπορούν να κατανοηθούν σε βάθος, αν δεν ληφθεί υπόψη η επιθυμία των ανθρώπων να συν-παράγουν τις γεωγραφίες της καθημερινής τους ζωής. Ο κεντρικός σκοπός του εν λόγω εγχειρήματος είναι η σύνδεση αγώνων που ενω σπάνια τέμνονται στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία συναντιούνται όλο και περισσότερο στην καθημερινή πολιτική πράξη. Ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την αναγκαία σύνδεση είναι το να τεθεί στην ημερήσια διάταξη της κριτικής γεωγραφικής έρευνας και της ριζοσπαστικής πολιτικής πράξης η σύνδεση του δικαιώματος στην πόλη με το δικαίωμα στη φύση, ως ερευνητικών αντικειμένων και ως πολιτικών αιτημάτων, κάτι που θα απαιτήσει νέα εννοιολογικά και μεθοδολογικά εργαλεία, αλλά και ένα νέο πολιτικό λόγο. Το δικαίωμα στην πόλη και το δικαίωμα στη φύση συνιστούν πολιτικές θέσεις που προσανατολίζονται στο μέλλον, προσεγγίζοντας τους αγώνες που διεκδικούν όχι μόνο ριζικά διαφορετική σχέση ανάμεσα στην κοινωνία, τη φύση και το χώρο, αλλά και ριζικά διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις. Μέσω τέτοιων αγώνων και συγκρούσεων μπορούν να προκύψουν νέες μορφές συλλογικής αλληλεγγύης που θα διεκδικούν μια ριζοσπαστική επανα-οικειοποίηση και επαν-εγγραφή του αστικού χώρου απο τους κατοίκους των πόλεων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που η καπιταλιστική αστικοποίηση έχει εγκλωβίσει στο αστικό περιθώριο, ως χώρου διαμαρτυρίας, ετερογένειας και διαφοροποίησης ανοίγοντας νέους δρόμους μετασχηματισμού της αστικής πολιτικής και δημιουργία μιας νέας, πραγματικά παγκόσμιας αίσθησης του τόπου.

Στην τρέχουσα, κυρίαρχη φιλολογία περί λαϊκισμού, συντρέχει μια ουσιοκρατική θεώρηση, η οποία εντοπίζεται ευκρινώς στον επιστημονικό λόγο. Παρά την ποικιλία που διαπιστώνεται πως εμφανίζει, ο λαϊκισμός προσεγγίζεται ως παρέκκλιση, παραφθορά, ακρότητα, απατηλή υπόσχεση, κακή δημαγωγία ή δόλια πολιτική, η οποία υπάρχει αντικειμενικά και αναμένει απλώς τους εκάστοτε φορείς της ώστε να τεθεί σε κίνηση, να ασκηθεί. Υποστηρίζεται πως υπάρχει «αντικειμενικά» μια «πρέπουσα» πολιτική και μια «λαϊκιστική» πολιτική που αντιδιαστέλλεται προς αυτήν. Ο επιστημονικός λόγος, στο πλαίσιο αυτό, στοχεύει να εντοπίσει, κατατάξει, ταξινομήσει και περιγράψει τις διάφορες ποικιλίες του «λαϊκιστικού φαινομένου», να καταγράψει την έκταση της προσβολής ενός πολιτικού φορέα από την «ασθένεια» του λαϊκισμού, να προειδοποιήσει για την πολιτική του επικινδυνότητα και αντιδημοκρατική του επίπτωση. Με τον τρόπο αυτό, η πολιτική λειτουργία του επιστημονικού λόγου ταυτίζεται με εκείνη του πολιτικού. Βασική θέση, στην ανάλυση που ακολουθεί, είναι ότι ο λαϊκισμός δεν συνιστά αντικειμενικό και δοσμένο μέγεθος, μια πραγματικότητα που αναμένει από τον επιστημονικό λόγο να ανακαλύψει την «αλήθεια» του: να τον περιγράψει, αναλύσει και, γενικώς, να φέρει στην επιφάνεια την ουσία και τα βασικά χαρακτηριστικά του, ως ιδιαίτερο είδος πολιτικής ρητορικής, οργάνωσης, λόγου, λογικής, ιδεολογίας ή πρακτικής. Η απόπειρα οντολογικής διευθέτησης του λαϊκισμού αντικαθίσταται, στην παρούσα εργασία, από μια οπτική που δεν τον συλλαμβάνει ως κάτι που «είναι», αλλά ως κάτι που (λέγεται πως) «συμβαίνει», ως κάτι που (λέγεται πως) «γίνεται». Το συμβαίνον-λαϊκισμός, εν προκειμένω, ως «κάτι» που υποτίθεται πως χαρακτηρίζει ένα είδος πολιτικής θεώρησης και πρακτικής, (ανα)παράγεται, ως ρητορική, στο πλαίσιο μιας δημόσιας συζήτησης που του προσδίδει και τα επιμέρους νοηματικά του περιεχόμενα. Ο λαϊκισμός και το νόημά του δεν υπάρχουν έξω από αυτή τη (δημόσια) συζήτηση, κι εάν, ενδεχομένως, εμφανίζεται ως «αντικειμενική πραγμ

Στο παρόν βιβλίο ο Γιώργος Αναγνώστου διερευνά την κοινωνική κατηγορία της «λευκής εθνοτικότητας» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως κατηγοριοποίηση που εμφανίστηκε και απέκτησε απήχηση στα χρόνια των αγώνων για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων, η λευκή εθνοτικότητα αναφέρεται σε πληθυσμούς μεταναστευτικής καταγωγής, που προέρχονται από την Ευρώπη. Ο συγγραφέας μελετά την κατασκευή της εθνοτικής ιστορίας και αποκαλύπτει πως και γιατί οι λευκοί εθνοτικοί κατασκευάζουν επιλεκτικά, αναθεωρούν, λησμονούν ή αντιμετωπίζουν κριτικά το εθνοτικό παρελθόν τους. Χρησιμοποιεί ως παράδειγμα τους Ελληνοαμερικανούς για να δείξει πως το μεταναστευτικό παρελθόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αφενός ως όπλο απέναντι στον ρατσισμό, αφετέρου ως εργαλείο αλληλεγγύης ανάμεσα στους λευκούς εθνοτικούς και τις φυλετικές μειονότητες. Με μια διαθεματική προσέγγιση ο Αναγνώστου παρουσιάζει την ποιητική και την πολιτική ανάκληση του παρελθόντος με στόχο τη δημιουργία κοινότητας, την επιβεβαίωση της ταυτότητας και την επανασύνδεση με τις αρχαίες ρίζες, αποκαλύπτοντας ταυτοχρόνως την προσπάθεια απάλειψης και λήθης ενός παρελθόντος διακρίσεων και καταπίεσης πριν κατακτηθεί από τους πληθυσμούς αυτού η ιδιότητα της «λευκότητας». Το βιβλίο ανατέμνει την επίμονη σπουδαιότητα που έχουν τα εθνοτικά παρελθόντα για το κοινωνικό-φαντασιακό της εποχής μας. Ειδικότερα, διερευνά με ποιον τρόπο φορτίζονται σήμερα με σημασία οι πρακτικές και οι αξίες που συνδέονται με το παρελθόν και φέρουν ονομασίες «παράδοση», «λαϊκή παράδοση», «πολιτιστική κληρονομιά», «έθιμο» ή «μεταναστευτική κουλτούρα».

Η είσοδος και η σταθερή ένταξη των γυναικών στην αμειβόμενη εργασία, όπως και ο διαρκής ατομικός και συλλογικός αγώνας τους για οικονομική ανεξαρτησία και εξάλειψη των εις βάρος τους διακρίσεων και των ανισοτήτων φύλου στην αγορά εργασίας, αποτελούν διεθνώς μια «σιωπηλή επανάσταση» που έρχεται από μακριά, διαρκεί πολύ και έχει μέλλον. Στην Ελλάδα η «σιωπηλή επανάσταση» ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα, εξελίχθηκε αργά και επιταχύνθηκε θεαματικά τα τελευταία σαράντα χρόνια. Το βιβλίο παρακολουθεί και ερμηνεύει την ένταξη των γυναικών στην Ελλάδα στο εργατικό δυναμικό και στην αμειβόμενη εργασία και την εξέλιξη των ανισοτήτων φύλου στην αγορά εργασίας από το 1960 έως σήμερα, εξετάζοντας αναλυτικά τους προσδιοριστικούς παράγοντες των φαινομένων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη της επίδρασης της κρατικής παρέμβασης από το 1980 και ύστερα σε τομείς όπως η πολιτική απασχόλησης, το συνταξιοδοτικό σύστημα, η πολιτική κοινωνικής φροντίδας και συμφιλίωσης εργασίας και οικογένειας και η πολιτική ισότητας των φύλων, ευρωπαϊκή και εθνική. Στα κεφάλαια που αφιερώνονται στη δεκαετή οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 και συνεχίστηκε με τα Μνημόνια, εξετάζεται η συμβολή και άλλων πολιτικών (μισθολογική-εισοδηματική, εργασιακών σχέσεων, υγείας, εκπαίδευσης) στη διαμόρφωση ή άμβλυνση των έμφυλων συνεπειών της τόσο στην αμειβόμενη όσο και στη μη αμειβόμενη εργασία, η οποία έχει μείνει έξω από το κάδρο των περισσότερων μελετών της κρίσης.

Το θέμα του παρόντος τόμου είναι η ανθεκτικότητα των νοικοκυριών στις συνθήκες της κρίσης: οι πρακτικές επιβίωσης, οι τρόποι υπέρβασης των προβλημάτων, οι στρατηγικές επιβίωσης, ό,τι δηλαδή συνθέτει τη δυνατότητα «να τα βγάλεις πέρα». Οι αφηγήσεις των νοικοκυριών αναδεικνύουν τη σύνδεση της θεματικής της ανθεκτικότητας με εκείνη της αποστέρησης. Οι οικονομίες και η αναπροσαρμογή της κατανάλωσης σε ένα χαμηλότερο κόστος ζωής είναι κάτι κοινό. Όμως όταν τα νοικοκυριά μειώνουν τα γεύματα, αφαιρούν το κρέας ή τα φάρμακα και μειώνουν τη θέρμανση, δεν πρόκειται για στρατηγικές ανθεκτικότητας, αλλά για πρακτικές συνέπειες της στέρησης. Από τα δεδομένα της έρευνας προκύπτουν όμως και οι αρνητικές συνέπειες της «αντοχής» σε σχέση με τη σωματική και ψυχική υγεία. Πράγματι, μία από τις χειρότερες συνέπειες των πρακτικών ανθεκτικότητας που αφορά το σώμα είναι η μόνιμη σωματική βλάβη. Ταυτοχρόνως, οι διαδικασίες εξασφάλισης της ανθεκτικότητας έχουν έντονο έμφυλο χαρακτήρα και τείνουν να αναπαράγουν τις έμφυλες ανισότητες. Στην έρευνά μας αποτυπώνεται πώς οι γυναίκες φροντίζουν τους άλλους ενώ ταυτόχρονα παραμελούν τον εαυτό τους. Οι πρακτικές του νοικοκυριού συχνά προϋποθέτουν την υπερφόρτωση των γυναικών με «διπλές βάρδιες», όπου η αμειβόμενη εργασία προστίθεται στην απλήρωτη οικιακή και οικογενειακή φροντίδα. H επέκταση του λόγου περί ανθεκτικότητας αναδύθηκε ταυτόχρονα με την ενίσχυση των ιδεολογιών της ατομικής ευθύνης και του ενεργητικού πολίτη και την άσκηση πολιτικών που ευνοούν την απόσυρση της δημόσιας στήριξης σε όσους αντιμετωπίζουν φτώχεια. Επιπλέον, η αναφορά στην ανθεκτικότητα επικρατεί σήμερα σε μεγάλο μέρος του κυρίαρχου λόγου για την αναπτυξιακή ατζέντα. Δεν υπάρχει όμως άμεση και προφανής διέξοδος από τη φτώχεια μέσω της ανθεκτικότητας. Η ανάπτυξη πρέπει να συνεχίσει να αφορά τη μείωση της φτώχειας και την ευημερία, και όχι την οικοδόμηση ανθεκτικότητας.

«Η έκλειψη της πολιτικής ξεκίνησε όταν η πολιτική απέτυχε να αντιμετωπίσει επιτυχώς τους μετασχηματισμούς που της στέρησαν κατηγορίες και έννοιες. Έτσι, εδώ αναζητούνται γνήσια πολιτικά παραδείγματα σε εμπειρίες και φαινόμενα τα οποία συνήθως δε θεωρούνται πολιτικά: η φυσική ζωή των ανθρώπων επανατοποθετημένη στο κέντρο της πόλης· το στρατόπεδο συγκέντρωσης· ο πρόσφυγας· η γλώσσα ως κατεξοχήν πολιτικό πεδίο, αντικείμενο μιας αντιπαράθεσης και μιας χειραγώγησης χωρίς προηγούμενο· η σφαίρα των καθαρών μέσων ή των χειρονομιών, δηλαδή των μέσων τα οποία, παραμένοντας τέτοια, απελευθερώνονται από τη σχέση τους με ένα σκοπό. Το βιβλίο αυτό προσπαθεί να αναστοχαστεί την κατηγορία της πολιτικής εντός μιας νέας πραγματικότητας.» Τζόρτζιο Αγκάμπεν

Παρά την εκλογική ήττα του Ιουλίου 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει το πλέον ισχυρό αριστερό κόμμα στην Ευρώπη. Βρίσκεται ως αντιπολίτευση αντι­μέτωπο με το μείγμα νεοφιλελευθερισμού και παραδοσιακού πελα­τειακού συστήματος που έφερε τη χώρα στη βαθιά κρίση η οποία εκδηλώθηκε το 2009, και λογικά πρέπει να προετοιμαστεί για να αναλάβει και πάλι τη δια­κυβέρνηση της χώρας. Για να πετύχει όμως αυτόν το στόχο και να κατορθώσει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης της οικονομίας και κα­θιέρωσης ριζοσπαστικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων, που θα επιτρέψουν την άσκηση αποτελεσματικής περιβαλλοντικής πολιτικής και την εξάλειψη των ανισοτήτων, πρέπει να έχει το θάρρος και την προνοητικότητα να εξετάσει κριτικά τις ελλείψεις της προηγούμενης κυβερνητικής του θητείας. Για να ξεπεράσουμε μια ιστορική κρίση του καπιταλισμού, της οποίας οι επιπτώσεις είναι όλο και πιο ορατές, για την παραγωγή, το περιβάλλον και τις συνθήκες ζωής των πολλών, πρέπει να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε τη μετάβαση σε ένα μετακαπιταλιστικό καθεστώς, όπου ηγεμονική θα είναι μια συμμαχία των λαϊκών τάξεων και όχι ένα παρακμιακό και τροφοδοτούμενο από δη­μό­σιους πόρους κεφάλαιο, όπου η νέα φεουδαρχία θα έχει παραμεριστεί από θεσμούς συμμετοχής των εργαζομένων και των πολιτών στον δημοκρατικό σχεδιασμό.

Όπως όλα τα είδη κρατικής παρέμβασης, έτσι και η πολιτική συμφιλίωσης εργασιακών και οικογενειακών υποχρεώσεων είναι προϊόν ιστορικής ανάγκης που συνδέεται με την μεταπολεμική εξέλιξη των σύγχρονων, καπιταλιστικών κοινωνιών. Οι χώρες με αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες κινητοποίησαν μαζικά τις γυναίκες στην αμειβόμενη εργασία και το κράτος αναγκάστηκε να παρέμβει για να διευκολύνει τη διαδικασία και να αποτρέψει την κρίση του συστήματος κοινωνικής αναπαραγωγής που διαχρονικά στηριζόταν στη γυναικεία απλήρωτη εργασία. Στις χώρες του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού», που κινητοποίησαν σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση και ένταση τις γυναίκες και μητέρες, το κράτος ακολούθησε τον ίδιο δρόμο για τους ίδιους λόγους. Οι εξελίξεις δεν σημειώθηκαν παντού ταυτόχρονα, αλλά είχαν κοινή κατάληξη επηρεάζοντας καθοριστικά το βαθμό συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και το οικογενειακό πρότυπο που σχετίζεται με τον κατά φύλο καταμερισμό της αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας στο πλαίσιο του νοικοκυριού. Το βιβλίο εξετάζει και αναλύει την εξέλιξη της πολιτικής συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής/προσωπικής ζωής στην Ελλάδα από τη γένεσή της στα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι σήμερα, εντός του πλαισίου της Ε.Ε. και υπό την επίδραση της ευρωπαϊκής πολιτικής ισότητας των φύλων. Στο βιβλίο επίσης αποτιμώνται οι επιπτώσεις της πολιτικής συμφιλίωσης αφενός στο σύστημα φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και αναπήρων αφετέρου στη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, τη γεννητικότητα και την ισότητα των φύλων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην περίοδο της πρόσφατης μεγάλης οικονομικής κρίσης που πέρασε η Ελλάδα και πώς οι κυβερνήσεις αντιμετώπισαν κατά τη διάρκειά της το οξύ έλλειμμα φροντίδας που δημιουργήθηκε από τη δραματική μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και την εκπτώχευση εκτεταμένων στρωμάτων του πληθυσμού. Η αποτίμηση/αξιολόγηση της πολιτικής συμφιλίωσης γίνεται από μία ολιστική σκοπιά, που οδηγεί στην κριτική επανεξέταση τόσο των επί μέρου

Σπάνιο και σημαντικό βιβλίο. Ο Δουζίνας αναστοχάζεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια πάνω στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα αριστερά κόμματα στην προσπάθεια να κυβερνήσουν και να προστατεύσουν μαχόμενα έθνη στην εποχή της χρηματιστικοποίησης και της παγκοσμιοποίησης. Καθώς είναι ένας από τους πιο οξυδερκείς θεωρητικούς των κριτικών νομικών σπουδών και της πολιτικής φιλοσοφίας της εποχής μας, έχει προσφέρει ένα συναρπαστικό σύνολο από πολιτικούς θεωρητικούς στοχασμούς. Ειρωνικό, τραγικό, καυστικό και συγκινητικό, το βιβλίο του Δουζίνα είναι ένα απαραίτητο ανάγνωσμα για κάθε σοβαρό αριστερό στον κόσμο. Wendy Brown, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ Όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που εκλέχθηκε το 2015 στην Ελλάδα, έδινε στον κόσμο ένα μάθημα κουράγιου και πίστης, ο πανεπιστημιακός Κώστας Δουζίνας, πρόσφατα εκλεγμένος με αυτή, έδινε ένα μάθημα διαύγειας, εξυπνάδας και φαντασίας. Η κύρια σκέψη του, που με σαφήνεια εκφράζει στο βιβλίο του, είναι ότι την πιο δύσκολη ώρα, η ιστορία δεν έχει τελειώσει, γιατί η αντίσταση είναι ριζωμένη στη ζωή και τα ιδανικά του ίδιου του λαού. Ανεξάρτητα από το αν κάποιος συμφωνεί ή όχι με τον Δουζίνα και τον «αριστερό ευρωσκεπτικισμό που μπορεί να σώσει την Ευρώπη», η πολιτική της αλήθειας που διατυπώνει στο βιβλίο θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη. Etienne Balibar, Πανεπιστήμιο του Κίνγκστον