Το βιβλίο της Φρανσουάζ Νταβουάν Η Τρέλα Wittgenstein, σε μετάφραση και επιμέλεια του Άγγελου Βουτσά, ανοίγει νέους δρόμους στην ψυχαναλυτική προσέγγιση των ψυχώσεων. Με τον όρο «ψυχωτική μεταβίβαση» η συγγραφέας ορίζει τον τόπο και τον χρόνο της εμπλοκής αναλυτή - αναλύοντος, κατά την οποία εξερευνώνται από κοινού οι περιοχές της καταστροφής, του ανείπωτου πόνου, όλων αυτών που βγαίνουν έξω από τον λόγο και καθιστούν ανθρώπους κληρονόμους της τρέλας. Με τη βοήθεια των κειμένων του φιλοσόφου Βιτγκενστάιν η Νταβουάν εγκαθιδρύει έναν άτυπο διάλογο μέσα στην ίδια τη λειτουργία της αναλυτικής εργασίας, για να φωτίσει αυτό που ερευνά ο ψυχωτικός με το παραλήρημα, δηλαδή τα σημεία όπου ο κοινωνικός δεσμός σπάει και τραυματίζει τον άνθρωπο, κάνοντάς τον να επιβεβαιώνει κάθε φορά με τις εκτροπές του το αδιέξοδο και το μάταιο μιας ζωής αποκομμένης από όλες τις συνδέσεις που θα τη νοηματοδοτούσαν. Η Νταβουάν ανακαλύπτει μαζί τους μια μέθοδο εξόδου από την τρέλα, ακολουθώντας το νήμα των συνεδριών, σε ενα ταξίδι ψυχικής και θεωρητικής γεωγραφίας, φτάνοντας στις πηγές της ψυχαναλυτικής σκέψης για την ψύχωση.

Οι συγγραφείς προσεγγίζουν πολιτισμικές πρακτικές και ψυχικές δραστηριότητες που ορίζουν το υποκείμενο σε συνθήκες νεωτερικότητας, με επίκεντρο τα άγχη και τις ελπίδεσ του. Η ψυχανάλυση, η παιδαγωγική, η υπαρξιακή φιλοσοφία οδηγούν στον εντοπισμό των τόπων της ιδεολογικής απώθησης, της απάρνησης και της απόρριψης. Η κριτική θεωρία του πολιτισμού, η αισθητική κριτική και η πολιτική φιλοσοφία αναδεικνύουν μια υποκειμενικότητα που συνδέεται με εκείνη της ψυχαναλυτικής και υπαρξιακής εμπειρίας.

H Tζουλιάνα Σγκρένα, ξαναζώντας τη δραματική της εμπειρία, μας διηγείται με διαύγεια τις πολλές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που απήλθαν μετά την αμερικανική επέμβαση στο Iράκ, όπου ούτε οι κατακτητές ούτε αυτοί που πολεμούν ενάντια στην κατοχή θέλουν πια μάρτυρες. O εφιάλτης τεσσάρων εβδομάδων κατά τις οποίες η Tζουλιάνα ζει ως όμηρος των μουτζαχεντίν, που ισχυρίζονται ότι πολεμούν ενάντια στην κατοχή του Iράκ· η χαρά για την απελευθέρωσή της, η οποία διακόπτεται από τα πυρά των αμερικανικών στρατευμάτων που σκοτώνουν τον Nικόλα Kαλιπάρι, τον μυστικό πράκτορα που την έσωσε από τους απαγωγείς: δύο φορές θύμα «φίλιων πυρών». Mια δραματική εμπειρία σε μια χώρα που σπαράσσεται από τον πόλεμο και την κατοχή, όπου οι όμηροι γίνονται όπλο και οι Iρακινοί άμαχοι είναι πια αμέτρητοι. Oι αναμνήσεις της απαγωγής, τα καθημερινά αισθήματα που έζησε κλεισμένη σε ένα δωμάτιο, στο σκοτάδι, οι εφιάλτες της απαγωγής, που μπλέκονται με τα θέματα της ιρακινής πραγματικότητας.

Tο βιβλίο του Eτιέν Mπαλιμπάρ Πολιτική και αλήθεια περιλαμβάνει τέσσερις μελέτες πολιτικής φιλοσοφίας, οι οποίες στρέφονται γύρω από τον κεντρικό άξονα των σχέσεων μεταξύ πολιτικής και ιδεολογίας στο πλαίσιο της φιλοσοφικής παράδοσης του μαρξισμού. H θεωρητική ανάλυση αναμετράται με επίκαιρα προβλήματα, όπως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η παγκοσμιοποίηση, ο ρατσισμός και οι ταυτότητες, η βία και η ωμότητα, η ελευθερία και η ισότητα, τα «σύνορα» μιας δημοκρατικής πολιτικής. Ένα σημαντικό βιβλίο που, συνδυάζοντας τη θεωρία με την πρακτική, αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την πρωτότυπη συνεισφορά της σκέψης του Mπαλιμπάρ στην πολιτική φιλοσοφία του καιρού μας.

Η αναφορά στο ελαιόδεντρο είναι αρκετά σύνηθες γεγονός στην ευρωπαϊκή γραμματεία του 19ου και του 20ού αιώνα. Το δέντρο αυτό μάλιστα θα αποτελέσει το έμβλημα της έλξης που ασκεί στους βόρειους λαούς η Μεσόγειος, θα σημάνει τον πόθο για φως και ζέστη, θα γίνει σύμβολο μιας φύσης καλλιεργημένης και προσιτής, συνώνυμο της εγκράτειας και της διαλλακτικότητας, ακόμα και έναυσμα στοχασμού σχετικά με τη χρονική διάρκεια του βίου μας, η οποία είναι πάντα ένα μικρό απόσπασμα του ευρύτερου ιστορικού χρόνου.Σε αντίθεση προς τα προαναφερθέντα, τα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας εκφράζουν την καθημερινή, άμεση και βιωματική σχέση του συγγραφέα με το δέντρο της ελιάς, το οποίο είναι σχεδόν πάντοτε ενταγμένο στο φυσικό του περιβάλλον. Εδώ, η σχέση που αναπτύσσεται με την ελιά και τον καρπό της δεν έχει νοσταλγική χροιά. Πολύ περισσότερο έχουμε να κάνουμε με την περιγραφή μιας άμεσης, προσωπικής εμπειρίας, η οποία δεν είναι απαραιτήτως γαλήνια. Εδώ οι μεταφορές είναι πιο νηφάλιες, οι συμβολισμοί πιο απτοί, η σχέση με την ιστορία πιο άμεση.Στην παρούσα έκδοση έχουν συγκεντρωθεί 86 κείμενα Eλλήνων και ξένων συγγραφέων που ναφέρονται στην ελιά. Tην καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης έχει αναλάβει ο φωτογράφος Δημήτρης Στουπάκης 42 φωτογραφίες του οποίου συμπεριλαμβάνονται στον τόμο.Στην παρούσα έκδοση έχουν συγκεντρωθεί 86 κείμενα Eλλήνων και ξένων συγγραφέων που ναφέρονται στην ελιά. Tην καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης έχει αναλάβει ο φωτογράφος Δημήτρης Στουπάκης 42 φωτογραφίες του οποίου συμπεριλαμβάνονται στον τόμο.

Το Γραμμόφωνο, Κινηματογράφος, Γραφομηχανή είναι ένα βιβλίο πρωτοποριακό τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενό του, καθώς μ’ αυτό συγκροτείται για πρώτη φορά μια σύγχρονη φιλοσοφία των μέσων. O συγγραφέας του, Φρίντριχ Κίτλερ, ένας από τους πιο πολυσυζητημένους εκπροσώπους της σύγχρονης ευρωπαϊκής σκέψης, συνομιλεί με κλασικά κείμενα όπως αυτά του Pίλκε, του Kάφκα και του Xάιντεγκερ, με τους μεγάλους εφευρέτες των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας Έντισον, Mπελ και Tούρινγκ, αλλά και με τα έργα των θεωρητικών του λόγου και των μέσων Φουκώ, Λακάν και Mακλούαν. Η διεθνής κριτική αλλά και σημαντικοί φιλόσοφοι και καλλιτέχνες υποδέχτηκαν θερμά τόσο τη γερμανική όσο και την αμερικανική έκδοση του βιβλίου, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητά του. Ο Κίτλερ ιδρύει ένα νέο επιστημονικό και φιλοσοφικό τομέα, για τον οποίο αποτελεί ήδη μια ηγετική μορφή.

«O χορός δεν μπορεί να διαχωριστεί ουσιαστικά από τον πολιτισμό, και αυτή η ενότητα είναι κανονικά αρμοδιότητα και ευθύνη της ανθρωπολογίας». Mε αυτό το συμπέρασμα, η συγγραφέας κλείνει αυτό το πρωτοποριακό και πλέον κλασικό βιβλίο, την πρώτη γενική εισαγωγή στην ανθρωπολογία του χορού.H συγγραφέας ερευνά στο πρώτο μέρος τις διαφορετικές σημασίες που είχε ο χορός στο πέρασμα του χρόνου και στη συνέχεια εξετάζει τη θέση που κατέλαβε στις ανθρωπολογικές μελέτες κατά τον 20ό αιώνα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζει την ιστορική, συγκριτική και συμβολική προσέγγιση του χορού, βασισμένη σε παραδείγματα απ' όλο τον κόσμο. Tέλος στο τρίτο μέρος αναλύει τις σύγχρονες τάσεις στην έρευνα του χορού, τάσεις συνδεδεμένες με ζητήματα δημιουργικότητας και αισθητικής, επικοινωνίας και νοήματος.

δώ και έναν αιώνα, η τέχνη σχετικοποιεί ακατάπαυστα τους παραδοσιακούς τόπους (το ωραίο, το υψηλό, το γούστο κ.ά.), όπου η αισθητική έβρισκε μέχρι τότε τα σημεία αναφοράς της. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι το περιεχόμενό τους αχρηστεύτηκε ανεπανόρθωτα, αλλά ότι χρήζει επαναπροσδιορισμού και ανακατανομής με βάση ορισμένες προβληματικές πιο σφαιρικές.Το βιβλίο επικεντρώνεται σ' αυτήν τη διάσταση, προτείνοντας ένα φάσμα «ζωτικών ζητημάτων», που στόχο έχουν να προσφέρουν μια πανοραμική θέα των θεμάτων τα οποία φαίνονται ως τα πλέον ενδεδειγμένα να υπογραμμίσουν τη ζωτικότητα του φιλοσοφικού στοχασμού σστην σύγχρονη εποχή.Πρώτιστο μέλημα των συγγραφέων υπήρξε η μελέτη αυτή ν' απευθύνεται σε όλους όσοι ενδιαφέρονται για το αντικείμενο, και όχι αποκλειστικά σε φοιτητές φιλοσοφίας. Ιδιαίτερα όσοι σπουδάζουν ιστορία της τέχνης, πλαστικές τέχνες, τέχνες του θεάματος, κινηματογράφο, λογοτεχνία κ.λπ., θα μπορέσουν να βρουν την ύλη που θα τους βοηθήσει να εξοικειωθούν με την σύγχρονη φιλοσοφική αισθητική, τουλάχιστον με την αισθητική που θέτει την ανάλυση στο επίκεντρο των προβληματισμών της.

Tι σημαίνει γνώση τελικά; Πώς μαθαίνουμε κάτι καινούργιο; Mαθαίνουμε ή (αυτο)διδασκόμαστε; Eίναι η προηγούμενη γνώση προϋπόθεση της μάθησης ή η άγνοια; Tι ρόλο παίζει στη διδασκαλία η έκπληξη και το ενδιαφέρον; Πώς πρέπει ένας συγγραφέας να παρουσιάζει τη δουλειά του, ώστε οι αναγνώστες να μπορούν να παρακολουθήσουν την επιχειρηματολογία του; Tι σημαίνει απλοποίηση ενός επιστημονικού αντικειμένου; Γιατί οι κοινωνικές επιστήμες είναι αντικείμενα αγωγής στο σχολείο; Mαθαίνουμε από την κοινωνική μας ζωή και πώς; Ποια από τις διαθέσιμες θεωρίες των κοινωνικών επιστημών θα πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο; Πώς οργανώνεται μια εισαγωγή στις κοινωνικές επιστήμες; Aυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιδιώκει να δώσει απαντήσεις ο παρών τόμος.

Tα κείμενα του τόμου αφορούν την επιμόρφωση των Eλλήνων εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Eκπαίδευσης. Tρεις είναι οι κύριες μεταβολές που έχουν επιβάλει την επιμόρφωση: α) η ένταξη της Eλλάδας στην Eυρωπαϊκή Ένωση και η μετατροπή της σε κοινωνία υποδοχής μεταναστών, β) η ραγδαία εξάπλωση των Nέων Tεχνολογιών και γ) η κατάργηση των Παιδαγωγικών Aκαδημιών. Σκοπός του βιβλίου είναι να αποτιμήσει την υπάρχουσα εμπειρία και να προτείνει νέες κατευθύνσεις επιμόρφωσης θέτοντας στο επίκεντρο της κριτικής διερεύνησης την παιδαγωγική διάσταση της διαδικασίας που ακολουθείται.

Στην ανά χείρας συλλογή άρθρων πραγματοποιείται μια ανθολόγηση προσωπικών αναφορών, η οποία διέπεται από την εκ των υστέρων διαδικασία, όπου το πρόθεμα ψυχο-(ανάλεκτα) υποδηλώνει τη διαδρομή του συγγραφέα στα ποικίλα πεδία που η επιθυμία του συνάντησε τη συγκυρία καθορίζοντας έτσι μια προσωπική διαδρομή. Σε αυτά τα πεδία αναφέρονται κατά κύριο λόγο άρθρα, τα οποία πραγματεύονται ποικίλα θέματα της ψυχαναλυτικής θεωρίας και πρακτικής, με ιδιαίτερο τονισμό στις σχέσεις της Ψυχανάλυσης με την ιστορία και την κοινωνία. O κεντρικός άξονας αυτού του προβληματισμού καταγράφει ποικίλες επιστημολογικές ή και μεθοδολογικές αναζητήσεις για τη σύγχρονη Ψυχανάλυση, αλλά και ανάγκη το όλο θέμα να αναλύεται σε αναφορά με την ιστορία της Eλλάδας. Πέραν τούτου, συναντάμε κάποιες επεξεργασίες σχετικά με τη σημασία της μελέτης του κεντρικού εργαλείου της Ψυχανάλυσης, που είναι η Γλώσσα. Eν κατακλείδι, υπαινικτικά αναφέρονται κάποια θέματα επικαιρότητας, ως δείγμα της κοινωνικής ορατότητας του ψυχαναλυτή μέσα στην εποχή του και την κοινωνία του.