Ο Α. Μπαλτάς διακινδυνεύει στο βιβλίο αυτό ένα διπλό πείραμα: αφενός μια επιστημολογική ανάγνωση της γαλλικής επιστημολογικής παράδοσης και αφετέρου μια εφαρμογή των συμπερασμάτων του πρώτου πειράματος στο πεδίο της επιστήμης της φυσικής. Το ενδιαφέρον του βιβλίου έγκειται στην πρωτότυπη και δημιουργική αξιοποίηση των εννοιών που άντλησε ο Αλτουσέρ τόσο από το Μαρξ όσο και από τους Γάλλους επιστημολόγους. Το πρώτο μέρος αποτελεί μια συστηματική ανάπτυξη θέσεων που συγκροτούν μια μαρξιστική θεωρία του επιστημονικού φαινομένου. Το δεύτερο, αφού θεμελιώσει την έννοια του «τρόπου παραγωγής», διερευνά τη φυσική επιστήμη ως τρόπο παραγωγής. Με όρους αναπάντεχους αλλά και σύγχρονους ο Μπαλτάς «τολμά» να θέσει τη Φυσική σε ένα πλαίσιο που προσδιορίζεται από κοινωνικούς, πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους. Ο Αριστείδης Μπαλτάς είναι καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται κείμενα που γράφτηκαν στο διάστημα μιας δεκαπενταετίας. Τα ζητήματα που τίθενται μπορούν να περιγραφούν ως συνδεόμενα με μια σειρά από διαπλεκόμενα ζέυγη εννοιών: το σαφές και το σκοτεινό, το ψηφιακό και το αναλογικό, το γνωσιακό και το συγκινησιακό, το κοινωνικοϊστορικό και το βιολογικό -πάντα στο χώρο της γλώσσας. Ο αναγνώστης μπορεί να παρακολουθήσει μέσα από τη διερεύνηση μιας σειράς θεμάτων, ειδικότερων και γενικότερων, τη διαπλοκή αυτών ακριβώς των συστατικών που ορίζουν τη φύση της γλώσσας. Ο Α.-Φ. Χριστίδης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ο Γιώργος Φαράκλας σ’ αυτό το βιβλίο υποστηρίζει ότι τα κοινωνικά φαινόμενα δεν μπορούν να συγκροτηθούν με ικανοποιητικό τρόπο όταν αναλύονται με όρους αιτίας και αποτελέσματος, καθώς η συμπεριφορά τους επηρεάζεται ουσιαστικά από το γεγονός ότι σχετίζονται προς τον ευατό τους, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών φαινομένων κατά την ανάλυση του Μαρξ. Αυτή η ανεπάρκεια της αιτιακής ανάλυσης είναι δε ένα ευτυχές γεγονός, διότι έτσι μπορεί να εξηγηθεί γιατί οι νομοτέλειες που διέπουν αυτό το πεδίο μπορούν να αλλάζουν, και να υποστηριχθεί βάσιμα ότι τα αιτήματα κοινωνικής δικαιοσύνης έχουν, ενδεχομένως, ένα αντικειμενικό έρεισμα. Ο Γιώργος Φαράκλας είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Τα κείμενα αυτά παρουσιάζουν την εικοσαετή πορεία τού, γνωστού και από την ποίησή του, συγγραφέα στη θεωρία της λογοτεχνίας και της κριτικής της. Αν και οι αναφορές τους είναι φαινομενικά πολύ διαφορετικές –ο Ροΐδης, ο Έλιοτ, ο Καντ, ο ντε Μαν, ο Μπλουμ, ο Αλτουσέρ, ο Ρουσώ–, όπως άλλωστε και οι αφορμές –από τη διαμάχη της «Νέας κριτικής» ως τους πανηγυρικούς λόγους–, ο αναγνώστης θα διακρίνει το περίγραμμα μιας συστηματικής, πρωτότυπης και γόνιμης έρευνας. Ελάχιστοι στην Ελλάδα έχουν ασχοληθεί με ανάλογη θεωρητική συνέπεια με τη θεωρία της λογοτεχνίας. Ο Δ. Καψάλης μας προσφέρει «μια γεύση» ενός συναρπαστικού πεδίου συζήτησης και έρευνας και διατηρεί τον ζωντανό λόγο του χωρίς να αποφεύγει τα βαθειά νερά του φιλοσοφικού στοχασμού και της σύγχρονης επιστήμης.

Στη μονογραφία αυτή αναλύονται κεντρικές όψεις της θεωρίας του επιχειρήματος, από την προοπτική της σύγχρονης συζήτησης για την ορθολογικότητα. Η ανάλυση βασίζεται σε ευρύ φάσμα κειμένων (Αριστοτέλης και Σχολιαστές, ρητορική θεωρία της ύστερης αρχαιότητας, Καρτέσιος, σύγχρονοι θεωρητικοί). Πρόκειται για την πρώτη ελληνική συστηματική μελέτη του δικανικού επιχειρήματος από φιλοσοφική σκοπιά. Η πρωτότυπη προσέγγιση του συγγραφέα κάνει το βιβλίο ιδιαίτερα χρήσιμο για τη σύγχρονη συζήτηση. Για το βιβλίο του Μπασάκου γράφηκε πως αποτελεί μια από τις ελάχιστες κρίσιμες ελληνικές σμβολές στη διεθνή φιλοσοφική συζήτηση. Ο Παντελής Μπασάκος είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Το βιβλίο του Βασίλη Κάλφα παραμένει μία από τις σημαντικότερες ελληνικές συμβολές στη σύγχρονη επιστημολογική συζήτηση. Ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά την εξέλιξη της φιλοσοφίας της επιστήμης από το Λογικό θετικισμό στον Πόπερ, τον Λάκατος, τον Κουν, τον Πάτναμ και τον Λαουντάν. Η παρουσίαση αυτή είναι γραμμένη με τρόπο που από τη μια να είναι κατανοητός στον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για παρόμοια θέματα και από την άλλη να αποτελεί για τον ειδικό ερευνητή πηγή χρήσιμων πληρφοριών και πρωτότυπων επιχειρημάτων. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την εξέλιξη της διένεξης γύρω από την έννοια της «προόδου» και προτείνει μια πρωτότυπη και επίκαιρη ανάγνωση της στροφής προς μια νέα, ορθολογική θεμελίωση της επιστήμης. Ο Βασίλης Κάλφας είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Μια πρόταση εισαγωγής στις Σκέψεις του Πασκάλ, σύμφωνα με την οποία, το παράξενο και ξακουστό αυτό βιβλίο εξετάζεται από τη σκοπιά της εκδοτικής του περιπέτειας. Στην προοπτική αυτή, ο αναγνώστης των Σκέψεων διαπιστώνει ότι το βιβλίο που διαβάζει είναι αποτέλεσμα κατασκευής και ότι στην κατασκευή αυτή πρέπει να αναζητηθεί το νόημά του. Στο μέτρο που οι προηγούμενες διαπιστώσεις ισχύουν, οι Σκέψεις του Πασκάλ θέτουν, ήδη από τον 17ο αιώνα, ερωτήματα που σχετίζονται με τον συγγραφέα, το έργο και τον αναγνώστη τα οποία βρίσκονται στη πρώτη γραμμή των φιλοσοφικών αναζητήσεων της εποχής μας: τα ερωτήματα του νοήματος και της ερμηνείας. Ο Γεράσιμος Βώκος είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Στο βιβλίο αυτό ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζει δεκατρία συναφή κείμενά του που αφορούν προβλήματα του σύγχρονου σκεπτόμενου ανθρώπου: τις έννοιες του ορθολογισμού και του σχετικισμού· τη συνείδηση της νεωτερικότητας στη σχέση της με την κλασική διαφωτιστική παράδοση· τους τρόπους αμφισβήτησης του νεωτερικού εγχειρήματος και τη συζήτηση για τα όρια του ορθού Λόγου· το πρόβλημα της φύσης των κοινωνικών επιστημών, των αξιών και του δημοσίου χώρου στην εποχή μας. Με τον τίτλο Πολιτκή μέσα στις έννοιες τίθεται το πρόβλημα της σχέσης θεωρητικού λόγου και πολιτικής ευθύνης, που απασχολεί όχι μόνο τους κοινωνικούς επιστήμονες, αλλά και τον κάθε πολίτη. Ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας και Επιστημολογίας των Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.