Μαρίλια Άιζενσταϊν
< πίσω στους Συγγραφείς

Η ψυχανάλυση θεώρησε ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί τον απαραίτητο αρμό ανάμεσα στο βιολογικό σώμα και την ψυχική επικράτεια, και την προσέγγισε με μια ριζικά ανατρεπτική διάσταση, καταλύοντας την «φυσική» τάξη των πραγμάτων. Υπογράμμισε τα αντινομικά στοιχεία που την χαρακτηρίζουν και τη σταδιακή-διαλεκτική ύφανσή της, που είναι ιδιαίτερη για κάθε υποκείμενο και σημαδεύεται από την πολυσθενικότητα των ενορμήσεων και τη ρευστότητα των μορφών που μπορεί να πάρει. Ανέδειξε ακόμη την σύνδεσή της με διαγεναεακές και συλλογικές διεργασίες, καθώς βρίσκεται στο επίκεντρο ιδεολογικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών αντιπαραθέσων. Οι σημερινές ανακατατάξεις αφορούν στο θέμα της διαφοράς των φύλων, των νέων μορφών ζευγαριών και γονεϊκότητας και κυρίως στη διάκριση ανάμεσα στο ανατομικό φύλο, την σεξουαλική ταυτότητα και την σεξουαλικότητα(τες). Έχουν διατυπωθεί πληθώρα θεωρητικών, πολιτικών και κοινωνικών αναζητήσεων που απασχολούν εμφατικά τον δημόσιο διάλογο. Η ψυχανάλυση δεν θα μπορούσε να εξαιρέσει τον εαυτό της από αυτές τις διερωτήσεις, καθώς έρχεται συνεχώς αντιμέτωπη με επίμονα κλινικά και θεωρητικά ερωτήματα που αποζητούν απαντήσεις. Στην μονογραφία αυτή συγκεντρώνονται κείμενα που προσπαθούν να διαλευκάνουν την έννοια της ψυχικής αμφισεξουαλικότητας, την παρουσία της εντός της αναλυτικής σκηνής, την οργάνωση της «νέο-σεξουαλικής» ταυτότητας, την έννοια της θηλυκότητας και της φύσης της γυναικείας σεξουαλικότητας, την γονεϊκότητα σε ομόφυλα ζευγάρια αλλά και ερωτήματα που αφορούν στον τρόπο που αποτυπώνεται η σεξουαλική πολλαπλότητα στη λογοτεχνική γραφή.

Ο όρος αρνητικό χρησιμοποιείται στην ψυχαναλυτική ορολογία συνήθως ως απαξιωτικός προσδιορισμός. Όμως ο Φρόυντ είχε την αντίληψη ότι είναι μια κρίσιμη έκφραση, η οποία δεν συνδέεται μόνο με παθολογικές διεργασίες, αλλά διατρέχει ολόκληρη την ψυχική ζωή. Εκείνος που επεξεργάστηκε ιδιαίτερα το «αρνητικό» είναι ο Αντρέ Γκρην. Εκκινώντας από τη φιλοσοφική σκέψη του Χέγκελ τις ψυχαναλυτικές συνεισφορές του Winnicott, του Bion και άλλων, αλλά αντλώντας και από πλούσια κλινική εμπειρία, ο Γκρην οργάνωσε μια πολυεπίπεδη έννοια που άνοιξε νέες προοπτικές στην ψυχαναλυτική πράξη και σκέψη.Ωστόσο το αρνητικό παραμένει μια «σκοτεινή», «δύσβατη» οντότητα που συχνά οδηγεί σε παρανοήσεις. Στα άρθρα που συναπαρτίζουν αυτό τον τόμο αποτυπώνεται ο πλούτος αυτής της έννοιας, οι πολυσήμαντες εκφάνσεις της, οι κλινικές εφαρμογές της, οι αντιπαραθέσεις που τη συνοδεύουν και φωτίζεται η λειτουργική της αξία.