Ολυμπία Σκλείδη
< πίσω στους Συγγραφείς

Τα ηλεκτρονικά μέσα και ο κυβερνοχώρος έχουν γίνει μέρος του συνειδητού και του ασυνείδητου ελέγχου την πραγματικότητας, ενώ στην ουσία απομακρυνόμαστε από αυτή. Η λειτουργίας του διαδικτύου (Skype) στην αναλυτική συνεδρία θέτει μια πολύπλοκη παράμετρο. Σε αντίθεση με τις ελεγχόμενες παρα­μέτρους μιας ψυχαναλυτικής συνεδρίας, εδώ μπορεί να προκύψουν προβλήματα άγνωστης αιτιολογίας και αντιμετώπισης, ακόμα και στον καλύτερα εξοικειωμένο και εξοπλισμένο χρήστη.Γίνεται μια πρώτη διερεύνηση της διαμόρφωσης αυτού του νέου αναλυτικού περιβάλλοντος, με αναφορές στην επίδρασή του σε θεμελιώδεις παράγοντες της αναλυτικής συνεδρίας, όπως μεταβίβαση-αντιμεταβίβαση, αντιστάσεις, πλαίσιο, εξωλεκτική επικοινωνία, απουσία της φυσικής σωματικής παρουσίας, δεο­ντολογία. Με παράθεση κλινικού υλικού προσφέρονται παραδείγματα της θεραπευτικής διάδρασης στην μέσω διαδικτύου ψυχοθεραπευτική επικοινωνία.Ο στόχος δεν είναι το ανάθεμα ούτε η εξιδανίκευση, αλλά η επισήμανση του τι μπορεί ή δεν μπορεί να προσφέρει στην ψυχανάλυση η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και κάτω από ποιες συνθήκες.

Η εφηβεία, ως ένα αυτόνομο στάδιο και όχι απλό πέρασμα από την παιδική στην ενήλικη ζωή, είναι συνώνυμη της πρόκλησης και της αυτοθυσίας, της άκρατης εγωπάθειας και του αλτρουισμού. Τα όρια δοκιμάζονται, η φαντασία και οι φαντασιώσεις καλπάζουν, οι ψυχικές μετακινήσεις εντείνονται. Όλα όσα συμβαίνουν είναι καινούργια όμως πάντα κάτι θυμίζουν. Οι πολλαπλές ραγδαίες σωματικές και ψυχικές αλλαγές που προκαλεί η έλευση της ήβης, με κυρίαρχες την ανάδυση των ενορμήσεων και τις αλλαγές της εικόνας του σώματος, κινητοποιούν αντίστοιχης έντασης προσαρμοστικούς μηχανισμούς (όπως παλινδρόμηση, ενίσχυση ναρκισσισμού) αλλά και αρχαϊκούς μηχανισμούς άμυνας. Κάποιοι από αυτούς τους μηχανισμούς λειτουργούν σε επίπεδα έντασης και έκτασης τέτοια, που κάνουν δυσδιάκριτα τα όρια φυσιολογικού και παθολογικού. Έτσι, εμφανίζονται φαινόμενα τα οποία ενώ λογίζονται ψυχωτικής τάξης, στον έφηβο -σε αντίθεση με τον ενήλικο- δεν εγκαθιδρύουν απαραίτητα ψυχοπαθολογία, πόσο μάλλον ψύχωση. Αυτό που παλαιότερα αποκαλούσαν «φυσιολογική τρέλα» συχνά αφορά την ενίσχυση αναπτυξιακών ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών, τα οποία έχουν ιδιαίτερα γνωρίσματα και έκφραση. Η βαθύτερη κατανόηση των φαινομένων αυτών και η αξιολόγηση τους με την ταυτόχρονη συνεκτίμηση (σε ένα ψυχοκοινωνικό αναπτυξιακό περιβάλλον, όπως και η προσωπική ιστορία) των εσωτερικών και εξωτερικών υποκειμενικών εμπειριών, θα οδηγήσει στην επιλογή των αναγκαίων θεραπευτικών παρεμβάσεων. Η εξέλιξη της ψυχαναλυτικής σκέψης τόσο στη μελέτη της ανάπτυξης όσο και των ναρκισσιστικών παθολογιών, συνετέλεσε στην πληρέστερη κατανόηση και διαμόρφωση της θεραπευτικής τους αντιμετώπισης.